Yeterli miktarlarda sıvı tüketilmemesi durumunda gebeliğe bağlı ortaya çıkan ağrılarda artma, ödem artışı hatta kramplarda artma ortaya çıkabilir. Liv Hospital Tüp Bebek Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Deniz Gökalp yaz gebelerine dikkat edilmesi gereken noktaları anlattı.
Mevsiminde meyve sebze tüketin
Aşırı sıcaklarla beraber besin zehirlenmeleri görülebilir. Çoğu enterovirüslerle olan bu besin zehirlenmeleri özellikle bahar ve yaz aylarında besinlerin uygun olmayan sıcaklıkta bekletilmesi nedeniyle artış gösterir. Fast-food ve cips gibi tuz içeriği yüksek veya açık yerlerde satılan temiz izlenimi vermeyen gıdalardan kaçının. Mayonez ve dondurma tüketmeden önce üretim ve saklanma koşullarından emin olun. Taze salatalar ve meyveler iyi yıkanmış olmaları kaydıyla yaz için ideal besinlerdir. Mümkün olduğunca mevsiminde yetişen sebze ve meyve tüketin.
Güneşin dik geldiği saatlerde dışarı çıkmayın
Güneş ışınlarının içindeki ultraviyole (UV) deride kemik yapımına yardım eden D vitamini sentezleme açısından önemlidir. Ancak UV ışınlarının aynı zamanda güneş yanıkları, deride kalıcı hasarlar ve deri kanserine kadar varan olumsuz etkileri de unutulmamalıdır. UV ışınlar 3 tip olup bunlar UVA, UVB ve UVC’dir. UVC yeryüzüne kadar ulaşmayıp tıpta sterilizasyonda kullanılır. Yeryüzüne ulaşan UV ışınlarının çoğunluğu UVA olup deri kanserine yol açabilse de UVB kadar tehlikeli olmadığı bilinir. UVB’nin de yaklaşık yüzde 90 kadarı ozon tabakası tarafından absorbe edildiği halde halen güneş yanıklarının, deri lezyonlarının ve cilt kanserlerinin başlıca sebebidir. UVB bulutlu bir havada bile cilt hasarı yapabilir. UV ışınların deneysel olarak kan folat (folik asit) seviyesini de azalttığı gösterilmiştir. Bilindiği gibi folik asit fetal sinir sisitemi yapısı için gerekli bir maddedir, spina bifida vediğer nöral tüp defektlerinin önlenmesi için her anne adayının mümkünse gebelikten önce başlamak üzere en az 4 ay kullanması gerekir. Halen gebeliğin erken evrelerinde UV ışınlarına fazla maruz kalmanın bebekte bahsedilen gelişme anormalliklerine yol açıp açmadığı araştırılıyor.
Güneş ışınlarının daha dik ve etkili olduğu saat 11:00-16:00 arası dışarı çıkmamaya özen gösterin, mümkünse aktivitelerinizi bu saatler dışında, sabah erken veya akşam saatlerinde gerçekleştirin. Gebelik, hormonal etki nedeniyle güneş yanığı ve güneş lekeleri oluşumuna son derece yatkınlık yaratır. Özelliklegebelik maskesi olarak da bilinen “melazma gravidarum”(Alın, yanaklar veya şakaklarda ciltten hafif kabarık, sütlü kahve renkte simetrik lekeler) un oluşumunda rol oynayan en önemli faktör UV ışınlarına maruziyettir. Güneşe çıkmadan en az 20 dakika önce UVA ve UVB ye etkili koruyucu kremlerinizi sürün. Gebelikte genellikle PABA ve diğer kimyasal bariyer içermeyen, titanyum dioksit veya megzoril gibi fiziksel bariyer içerikli güneş losyonları önerilmektedir. Gebeler için uygun bu güneş koruyucularının kullanılmasında bilinen hiçbir sakınca yoktur.
Erken saatlerde yüzmeyi tercih edin
Anne adayları özellikle tatil ve yüzme konusunda dikkatli olmalıdır. Aşırı sıcak zamanlarda tatil planlarını mümkünse ertelemelidir. Ancak aşırı sıcak zamanlara denk gelen tatil dönemlerinde güneş ışınlarının dik geldiği özellikle öğle-akşam saatleri arasındaki dönemlerden kaçınmalı, bu zaman diliminde daha serin ortamlarda vakit geçirmeli, sıvı tüketimini arttırmaları, fiziksel aktivite ve yüzme gibi sportif aktiviteleri günün erken saatlerinde veya akşam üzeri gibi güneş ışınlarının etkisinin azaldığı zamanlarda yapmalıdırlar. Araba yolculuklarında mümkünse iki saatte bir mola verin ve molada yürüyüş ve ayak germe egzersizi yapmalıdır. Uçak yolculuğu yapıyorsanız oturuken ayak bileklerinizi yukarı ve aşağı yönde hareket ettirin veya müsait durumda koridorda yürüyüş yapın. Özellikle gebeliğin son 3 ayında anne adayları doktorlarının vereceği tıbbi danışmanlık doğrultusunda tatil planları yapabilir. Bu durum tamamen anne adayının gebeliğinin seyrine bağlıdır. Herhangi bir risk faktörü olmayan anne adayı gebeliğinin son 3 ayındada tatil planı yapabilir.
Açık renkte hafif giysiler giyin
Güneş ışığını yansıtacak, açık renkte rahat ve hafif giysiler (terinizin çabuk buharlaşmasını böylece cildinizin hava almasını sağladığı için tercihen pamuklular), geniş kenarlı şapkalar, uygun güneş gözlükleri de güneşe çıkmadan önce hatırlanması gereken önemli ayrıntılardır. Rahat ve destekleyici iç çamaşırlarını tercih ediniz, rahat, havalı ve komforlu yaz elbiseri giyiniz, serin yaz günlerinde yoga pantolonlarını tercih edebilirsiniz. Kapalı ve dar ayakkabılardan kaçının, giymek zorunda olanlar için ayak pudra ve spreyleri faydalı olabilir.
Vajinal mantar ve diğer enfeksiyonlara dikkat
Kötü kokulu akıntı, kaşıntı, idrarda yanma, idrara herzamankinden sık çıkma gibi şikayetlerinizi ihmal etmeden doktorunuza iletin. Çünkü genitoüriner enfeksiyonlar erken doğum tehdidi yaratabilir. Halsizlik veya sıcak çarpması durumunda bir bardak soğuk su veya bir sporcu içeceği içebilirsiniz. Bunun dışında sol tarafınıza doğru uzanın ve bir müddet istirahat edin. Serin küçük havluyu boynunuzun arkasına koyabilirsiniz, veya ıslak bir fuları boynunuza dolayabilirsiniz veya yüzebilirsiniz.
Ayaklarda şişme varsa soğuk suda bekletin
Ayak ve bacaklardaki şişmeler özellikle yaz aylarında sık görülür. Bu rahatsız edici durumu en az düzeye indirmek için oturduğunuzda ayaklarınızı kaldırın, ayaklarınızı soğuk suda bekletin, rahat ayakkabılar tercih edin, günün serin saatlerinde yürüyüş yapın. El ve el parmaklarındaki şişme nedeniyle yüzük veya takı takmaktan kaçının.
PÜF NOKTALARINA UYUN
Aşırı sıcaktan kaçınmalı, sıvı tüketimi arttırılmalıdır.
Gün içinde kısa dinlenme periyodlarınız olsun. Artan ısının sizi yorması çok doğaldır ve istirahat kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayacaktır.
Sıcaklığın özellikle yüksek olması beklenen günlerde mümkünse dışarı çıkmayın. Klimalandırılmış, gölgeli ortamlar tercihiniz olsun.
Serin kalmak için kısa duşlar alın.
Dışarı çıkarken çantanızda spreyli su şişesi bulundurun. Rahatsızlık hissettiğinizde yüzünüz ve boynunuza uygulamak sizi rahatlatacaktır.
Bileklerinizi yaklaşık 30 saniye soğuk suya tutmak da serinleme hissi verir ve şişlikleri azaltır.
Günde en az 2 litre (6-8 bardak) su ve taze meyve suyu tüketin. Terlemeyle kaybedilen sıvının yerine konması anne ve bebek sağlığı için çok önemlidir.
Kafein içeren içecekleri günde 2 bardakla kısıtlayın.
Tuz tüketimini azaltın.