Özellikle kış aylarında en çok da çocuklarda görülen yüksek ateş, zannedildiği gibi bir hastalık değildir. Aksine yüksek ateş, vücudun enfeksiyonla savaşmasını ve bağışıklık sisteminin güçlü kalmasını sağlar. Peki yüksek ateşin faydaları nelerdir? Ateş hangi derecede tehlikeli olur?
Ateş vücut için bir savunma mekanizmasıdır ve faydalıdır. Mikroorganizmaların kana karışması şeklinde olan enfeksiyonlarda, ateşi en yüksek olanların yaşam şansının en yüksek olduğu yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.
Vücut ısısının normalin üzerinde olması şeklinde tanımlayabileceğimiz ateş, genellikle çocuklarda görülen bir semptomdur ve ateş kendi başına bir hastalık değildir. Bazı klinik çalışmalarda ateşi düşürülmeyen çocukların düşürülenlere kıyasla daha kısa sürede iyileştiğin gösterilmiştir.
YÜKSEK ATEŞİN FAYDALARI NELERDİR?
İnsan bağışıklık sisteminin ateşli dönemde normal sıcaklığa göre daha iyi çalıştığı, bağışıklık sistemi elemanları üzerine olumlu etki yaptığı, iltihap hücrelerinin enfeksiyon bölgesine hareketini artırdığı, mikrop öldürme işlevlerini uyardığı, kan demirini bağlayıp demir düzeyini düşürmek sureti ile mikroorganizmaların çoğalmalarını engelleyen “laktoferrin” gibi maddeleri akyuvarlara salgılattığı ve akyuvarlarda antikorların yapımını artırdığı gösterilmiştir.
* Antikor üretimini artırmak
* Akyuvar sayısını artırmak (beyaz küre, lökositler, iyi çocuklar).
* İnterferon salgısı artırmak: İnterferon virüslerin hücrelere saldırmasına engel olur.
* Bakterilerin demirle beslenmesini engellemek.
* Mikropların üremesini yavaşlatmak.
* Bağışıklık sistemini güçlendirir.
* Vücudun enfeksiyonlara karşı savaşmasını sağlar.
ATEŞ HANGİ DERECEDE TEHLİKELİ OLUR?
Vücut, hayati fonksiyonlarını gerçekleştirebilmek için belli bir ısıya ihtiyaç duyar. Vücut sıcaklığı ise hipotalamus (ön beyin) yardımıyla denetlenir. Yani, vücut ısı dengesini hipotalamus sağlar. Normal sayılabilecek vücut ısısı 37,2 ila 37,7 derece arasındayken, bu derecelerin üzerinde görülen sıcaklık ise yüksek ateş olarak değerlendirilir. Fakat çocukların normal sayılan vücut ısısı yetişkinlere oranla daha yüksek tanımlanabilir.
Ateşlenen çocuğun durumunu değerlendirirken, ateşin yüksekliğinden de ziyade çocuğun genel durumu izlenmelidir. Ateşin ne kadar yüksek olduğu hastalığın ağırlığının bir göstergesi değildir. Çocuklarda ateşin en sık nedeni basit viral enfeksiyonlardır ve 39-40 derece ateşe neden olabilir. Bazı ciddi hastalıklar ateşe yol açmayabilir. Ancak 0-3 ay arası bebeklerde normalin üzerinde ölçülen bir vücut ısısı tespit edildiğinde hemen doktora götürülmesi gerekir.
Daha büyük çocuklarda ise çocuğun genel durumuna dikkat edilir. Eğer çocuk aktifse korkulacak bir durum yoktur. Ancak uyku hali, huzursuzluk, solunum zorluğu, yeme içme sıkıntısı yaşıyorsa ve bu durum 24-48 saatten fazla sürüyorsa doktora gösterilmesi gerekir.
KAÇ DERECEYE ATEŞ DEMELİYİZ?
Ateşin ölçüldüğü yere göre derecesi değişir. Makattan yapılan ölçümlerde 38 derece üzeri, ağızdan yapılan ölçümler 37.5 derece, koltuk altı 37.2 derece ve kulak 38 derece üzerinde çıkıyorsa ateş olarak kabul edilebilir.
YÜKSEK ATEŞİN HAVALE İLE İLİŞKİSİ NEDİR?
Ateşin toplumda en çok korkulan zararı özellikle 6 ay-3 yaş arası çocuklarda havaleye neden olabilmesidir. Havale nöbeti genellikle ateşin yükselmeye başladığı dönemde veya ateşin aksiller 40 C veya daha yüksek değerlere ulaşması ile oluşmaktadır. Ateşli havale nöbetleri genellikle kendiliğinden düzelir ve kalıcı nörolojik hasar bırakmaz. Ateş, çocuklarda sık görülen ve enfeksiyon ile mücadelede yardımcı doğal bir mekanizmadır.