Dönüştüren ve geliştiren teknolojiler, pandemi etkisiyle her sektörün bir numaralı gündemi. İş önceliklerini bir gecede değiştiren küresel salgın nedeniyle, otomasyon, bulut, analitik, yapay zeka, 5G, blockchain gibi teknolojileri iş süreçlerinin parçası haline getirmeye odaklanan şirketler, yeteneklerini ve ihtiyaçlarını yeniden değerlendiriyor. 

KPMG’nin HFS Research iş birliğiyle gerçekleştirdiği araştırmaya küresel ölçekte 900 teknoloji lideri katıldı. Araştırma, Forbes’un Global 2000 listesinde yer alan şirketlerin teknoloji yaklaşımlarını ortaya koyuyor, Covid-19 öncesi dönemle karşılaştırıyor. Teknoloji liderlerinin ortak fikrine göre, yeni teknolojiler yalnızca Covid-19’un etkilerini atlatmak için değil, geleceğin temellerini atmak için de kritik önemde.

Araştırmaya katılan teknoloji yöneticilerinin yüzde 57’si, kuruluşlarının stratejik önceliklerinin önemli ölçüde değişerek gelişen teknolojilere yöneldiğini söylüyor. Yani şirketler hayatta kalabilmek için gelişen teknolojiye yatırım yapmayı önceliklendiriyor.

Teknoloji liderlerinin yüzde 59’u salgının, şirketin dijital dönüşümünü hızlandırdığını belirtiyor. Ancak yeni teknolojilere yapılan yatırımların aynı ölçüde artmadığı görülüyor. Covid-19 nedeniyle nakit sıkıntısı yaşayan şirketler, yeni teknoloji yatırımları yapmak için kaynak ayıramıyor. Araştırmaya katılan yöneticilerin yalnızca yüzde 13’ü Covid-19 etkisiyle yeni teknolojilere yatırımı önemli ölçüde artırdıklarını söylüyor.

Bununla birlikte harcama kısıntısı kısa vadeli görünüyor. Yöneticilerin büyük çoğunluğu önümüzdeki 12 ay boyunca şirketin teknoloji harcamalarının artmasını öngörüyor. Çünkü şirketi yeniden başlatmanın ve yeni gerçekliğe uyum sağlamanın yolu teknolojiden geçiyor.

Teknoloji liderlerinin yüzde 56’sı buluta geçişi zorunluluk olarak görüyor. Salgından çıkış döneminde bulut gibi olgun teknolojiler revaçta olacak.

Yapay zekanın yükselişi

Yöneticilerin yüzde 64’ü, gelişen teknolojileri bir arada kullanmayı, herhangi bir teknolojiyi tek başına kullanmaktan daha faydalı buluyor. ‘Yapay zeka destekli’ ve ‘bulut destekli’ çözümler öne çıkıyor.

Yapay zeka günümüzde şirketler için veri yönetiminden, yetenek ve risk yönetimine kadar birçok alanda etkili. Araştırma, küresel şirketlerin makine öğreniminden derin öğrenmeye yöneldiğini gösteriyor. Şirketler ayrıca, dijital asistan, doğal dil işleme (NLP) ve metin, ses, görsel ve videodan bilgi toplayan yapay zeka sistemlerine yatırımlarını artırmayı hedefliyor.

Global 2000 listesindeki şirketlerden 300 yöneticinin katıldığı araştırmaya göre, Covid-19 öncesinde katılımcıların yüzde 44’ü otomasyon uygulamaları içerisinde iş süreçleri yönetimine yönelik yazılımların kritik önemde olduğunu düşünüyordu. Covid-19 sonrasında ise otomasyon uygulamaları arasındaki önem derecelerine bakıldığında ilk sırada yüzde 31 ile robotik süreç otomasyonu (RPA) yer alıyor. Yapay zeka yatırımlarının önem sıralamasına bakıldığında ise, Covid-19 öncesinde yüzde 37 ile ilk sırada makine öğrenimi yer alıyordu. Covid-19 sonrasında ise yüzde 25’le derin öğrenme yatırım öncelikleri arasında ilk sıraya yükseldi.

Teknolojik yatırım ajandası

Araştırmaya katılan şirketlerin yüzde 80’inden fazlası, yeni teknolojilere yatırım yaptığını veya yapmayı planladığını ifade etti. Bunlar arasında en çok veri ve analitik, otomasyon, hibrit bulut teknolojisi ve siber güvenlik alanları yatırım çekiyor. Araştırmaya katılan yöneticilerin yüzde 46’sı Covid-19’un etkilerini fırsata çevirmek için yatırım yaptıklarını belirtti.

Yatırım seviyeleri şirket bazında farklılık gösteriyor. Ancak araştırmaya katılan şirketlerin yaklaşık üçte birinin yatırım seviyesi 10 milyon doların üzerinde. Teknoloji uygulaması başına ortalama yıllık yatırım maliyeti ise 16 milyon dolar. Araştırmaya katılanların şimdilik yalnızca üçte biri şirket içi değerlendirmelerine göre yeni teknolojilerden somut katma değer sağladığını belirtti. En çok yatırım getirisi sağlayan uygulamalar arasında yapay zeka ilk sıralarda yer alıyor.

Araştırmayı değerlendiren KPMG Türkiye Lighthouse Lideri Gökhan Mataracı, işlerin daha iyi ve daha hızlı yapılmasını sağlayan yeni teknolojilerin artık daha ucuza alındığını söyledi. İşletmelerin hayatta kalması ve büyümesinde etkili olan yeni teknolojilerin, şirketlerinin kendilerinin yeniden keşfetmelerini sağladığını vurgulayan Mataracı, “Covid-19 teknolojik değişime ihtiyacı artırdı ancak şirketlerdeki bu dönüşüm gelecek için güçlü bir temel oluşturulmasını sağlıyor” dedi.

Mataracı, “Covid-19 tüm sektörleri eşit olarak etkilemedi, ancak olumsuz etkilerin yoğun hissedildiği sektörlerde dijital iş modellerine geçiş zorunlu hale geldi. Yatırımların önemine rağmen, nakit akışının da şirketlerin ajandasında ilk sırada yer aldığı bu dönemde zorluklar da söz konusu. Küresel teknoloji liderlerinin yatırım gündemlerine baktığımızda ekonomik belirsizliğin de etkisiyle 5G ve edge bilişim gibi daha uzun vadede yatırım getirisi sağlayacak yeni teknolojilere yatırımlarda daha büyük kesintiler planlandığını gözlemliyoruz. Veri ve analitik, süreç otomasyonu, bulut uygulamaları gibi nispeten daha olgun teknolojilerle ilgili yatırımlarda ise daha hızlı bir yatırım getirisi olduğu için tam tersi bir durum söz konusu” diye konuştu.