Spor veya fiziksel aktiviteye bağlı olarak ortaya çıkan ve ertesi gün kişinin spora, fiziksel aktiviteye veya yarışmaya katılmasına engel olan, aynı zamanda tıbbi bakım gerektiren yaralanmaların spor yaralanması olarak tanımlandığını belirten Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Deniz Demirci, “Sporcunun yeniden aktif spor yaşantısına devam edebilmesi için yaralanma sonrası uygun sportif rehabilitasyon programının uygulanması gerekiyor. Bu programın kişiye özgü olması, rehabilitasyon kurallarına uyularak planlanması ve rehabilitasyonun tüm aşamalarını içermesi spora dönüşü sağlayan en önemli etkenlerdir. Bu bakımdan sportif rehabilitasyon önemlidir.” dedi.

Sportif rehabilitasyon ekip çalışması gerektiriyor

Rehabilitasyonun genelde oldukça uzun bir uygulama olduğunu ve ekip çalışmasını gerektirdiğini belirten Prof. Dr. Deniz Demirci, “Bu ekibin içinde doktor ve fizyoterapist anahtar rol oynarken sportif rehabilitasyonda tedavi protokolünü geliştiren ve uygulayan fizyoterapistin sporu ve sporcuyu tanıması açısından antrenör ile iş birliği içine girmesi de önemlidir. Bu nedenle sportif rehabilitasyonda rehabilitasyon ekibine antrenör de dahil ediliyor.” ifadelerini kullandı.

Normal rehabilitasyon sporcuya fayda sağlamayabilir

Prof. Dr. Deniz Demirci, normal rehabilitasyonda kullanılan yöntem ve yaklaşımların sporculara uygulandığında hızlı ve güvenli bir şekilde aktiviteye dönüşü sağlamayabileceğini söyledi ve sözlerine şöyle devam etti:

“Sportif ortamın yarışmacı doğası, rehabilitasyona da agresif bir yaklaşımla bakılmasını gerektiriyor. Bu nedenle sportif yaralanmaların rehabilitasyonunda, aktiviteye dönüşü hızlandırmak için spora özgü fonksiyonel egzersizler içeren bireyselleştirilmiş rehabilitasyon protokolü ile klasik, klinik temelli rehabilitasyon teknikleri birleştiriliyor. Klinik temelli bir rehabilitasyon programı bireye özgü olup, çok aşamalıdır. Rehabilitasyon programının ilerletilmesinde her bir bölüm bir önceki bölümün üzerine inşa edilmeli ve protokoller sporcunun tüm vücudunun başarılı bir şekilde aktiviteye dönüşünü hazırlayacak şekilde olmalı. Ayrıca, kapsamlı bir rehabilitasyon programını düzenlerken sakatlığın yeri, spor branşının niteliği, sporcunun yaşı, performans düzeyi ve yaralanmadan sonra ortaya çıkabilecek fiziksel kondisyon kaybı gibi öğeler de detaylarıyla dikkate alınmalı.”

Sağlık bilgisi ve eğitimi çok önemli

Spor yaralanmalarının ortaya çıkışında bilgi eksikliğinin de etkin bir faktör olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Deniz Demirci, “Sakatlıklara karşı önemli bir genel önlem olarak önceden bilgilendirme yani eğitim gerekiyor. Sporcu sağlığı ile ilgilenen profesyonellerin olası spor sakatlıklarının önlenmesi amacıyla sağlık bilgisi ve eğitimi almaları çok önemlidir. Spor rehabilitasyonunda da etkin yöntemlerin belirlenerek uygulanması için terapistin alanı ile ilgili uzmanlığa sahip olması gerekiyor. Bu da ancak donanımlı bir eğitim ile gerçekleşiyor. Örneğin bir spor fizyoterapisti, kas-iskelet sistemi yaralanmalarının anatomi ve patofizyolojisine ait yeterli bilgisi, modern rehabilitasyon işlemleri hakkındaki eğitimi ile spor yaralanmaları tedavisinde etkili role sahiptir.” dedi.

Kariyer imkânı sunuyor

Sporcunun rehabilitasyon programının gelişimi ve ilerlemesinin fizyoterapistlerin klinik karar verme ve problem çözme becerilerine bağlı olduğunu belirten Üsküdar Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Deniz Demirci, “Spor rehabilitasyonu, günümüzde olduğu gibi gelecekte de spor sakatlıkları tedavisi ve sporcu performans değerlendirmesi açısından kıymetli olacak. Bu alanda çalışmak isteyenlere iş imkânı sunacaktır.” diye konuştu.