Özellikle sürekli gelişim evresinde olan çocuklarda bu sürecin daha sağlıklı tamamlanabilmesi için kaliteli bir uyku şarttır. Ancak çocuğunuz geceleri boğulurcasına nefessiz kalıyorsa, ağızdan nefes alıyor ve sürekli ağız kuruluğundan şikayet ediyorsa dikkat edilmelidir. En önemlisi de yeteri kadar uyumuş olmasına rağmen yorgun uyanıyorsa bunun sebebi uyku apnesi olabilir. Avrasya Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Op. Dr. Koray Cengiz, çocuklarda ciddi problemleri de beraberinde getiren uyku apnesi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.

Uyku apnesi nedir?

Solunumun uyku sırasında ani bir şekilde durması uyku apnesi olarak adlandırılır. Ancak uyku esnasında karşılaşılan her soluk durmasını uyku apnesi olarak nitelendirmek yanlış olur. Çünkü solunum bozukluğundan bahsedebilmek için solunum durmasının en az 10 saniye olması gerekmektedir. Çocuklarda daha çok okul öncesi dönemde görülmektedir. Farkına varılmadığı durumlarda; fiziksel ve zihinsel gelişmede gerilik, okulda başarısızlık gibi durumlarla karşılaşılabilir. Hastalığın farklı tipleri olmakla beraber belirtileri de farklılık göstermektedir. 

Obstrüktif(Tıkayıcı) Uyku Apnesi: En yaygın görülen apne tipidir ve üst solunum yollarında tıkanıklığa yol açan faktörler nedeniyle ortaya çıkar. Özellikle aşırı kilolu olan çocuklarda ve erişkin bireylerde görülme sıklığı fazladır.

Santral Uyku Apnesi: Nadir görülen bir problem olmakla beraber solunum merkezinden kaynaklanan solunum dürtüsünün kaybolması ya da azalması sonucunda uykuda solunumun durmasıdır. Kalp rahatsızlığı bulunan ve beyin felci geçirmiş hastalarda görülme oranı oldukça fazladır.

Mikst Uyku Apnesi: Kişide hem obstrüktif hem de santral uyku apnesinin birlikte görüldüğü hastalık tipidir.

Uyku apnesinin çocuklar üzerindeki etkisi

Gelişme geriliği olan, şişman, kalp problemi bulunan ve yakın zamanda üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda uyku apnesi riski diğer çocuklara oranla daha yüksektir. Uykuda sürekli horlayan her çocuk uzman hekim tarafından detaylı muayene edilmelidir. Özellikle söz konusu problemin giderilmesi için bademcik ve geniz eti ameliyatı çocuğun sağlığı ve gelişimi için yarar sağlayacaktır. Belirtiler şu şekildedir:

Çocuk yeteri kadar uyumuş olsa da uyandığı zaman kendisini yorgun ve uykulu hisseder,

Ağız kuruluğu ve baş ağrısı şikayetleri olabilir,

Sürekli ağızdan nefes alan çocuklarda dişlerin çürümesi, ağız kokusu, yutma bozuklukları gibi sorunlar ortaya çıkabilir,

Dikkat eksikliği ve unutkanlık gibi problemlerle beraber okul başarısında düşüş, sinirlilik, ani duygu değişimleri görülebilir.

Çocuklarda uyku apnesi teşhisi ve tedavisi

Çocuklarda uyku apnesi probleminin olup olmaması durumu ebeveynlerin ya da yakınlarının uyku sırasında takibi ile anlaşılır. Belirtileri fark eden ailelerin mutlaka bir uzmana başvurmaları ve sebebin ne olduğunu ortaya koymaları gerekmektedir. Özellikle horlayan çocukların tarama testlerinden geçirilmesi gerekirse de uyku merkezinde inceleme yapılması hastalığın teşhisi için oldukça önemlidir.

Çocuklarda uyku apnesinin teşhisi konulduktan sonra apne tipine uygun bir tedavi planı yapılmalıdır. Çocukta burun, geniz, boğaz enfeksiyonu ya da alerjik bir durum söz konusu ise ilaç tedavisi uygulanır. Özellikle de şişmanlık uyku apnesinin temel nedenleri arasında yer alıyor. Dolayısıyla kilo problemi bulunan çocuklarda öncelikle kilo sorununun çözümü için bir yönteme başvurulur. Bademcik ya da geniz eti gibi problemlerde ise ameliyat en etkili yöntemdir. Eğer bademcikte iltihaplı bir büyüme söz konusu ise lazer yöntemi ile küçültmek de bir başka çözüm yoludur. Çocuk ameliyatlarında genelde çocukların korku duymaması ve müdahale esnasında herhangi bir şey hissetmemesi için işlem genel anestezi yapılarak gerçekleştirilir ve tedavi yüksek oranda başarı ile sonuçlanır.