AIDS farkındalığını artırmak için Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul edilen “Dünya AIDS Günü” dolayısıyla açıklamalarda bulunan Özel Sağlık Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Ufuk Dizer, günümüzde HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü), infeksiyonu tedavisinde önemli gelişmeler olduğunu, uygun tedaviyle hastalığın bulaştırıcılığının önlenebildiğini, ve tedavi edilebilir kronik bir hastalık olarak kabul edildiğini söyledi.

Yrd. Doç. Dr. Dizer, “HIV ile yaşayan kişilerin tedaviye kesintisiz ulaşmasının sağlanması ve yaşam kalitelerinin arttırılması için tüm dünyada sağlık hizmetinde gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Buna rağmen Covid salgının başlamasıyla birlikte, sağlık hizmetine ulaşımın zorlaşması HIV tanı testlerinin daha az yapılmasına sebep olmuş ve tespit edilen hasta sayısında da azalma ortaya çıkmıştır. Ayrıca, tanı konmuş hastaların tedavilerinin aksaması nedeniyle, hastalığa bağlı komplikasyonların artmasına neden olmuştur. Ülkemizde, HIV ile ilgili sürveyans çalışmaları 1994 yılından itibaren başlamış, Ocak 2021’ e kadar olan dönemde 26.447 HIV ile yaşayan hasta saptanmış ve bu hastalardan 1.974 kişi AIDS tanısıyla takip edilmiştir. Ülkemizdeki olguların, % 81’i erkek olup, sıklıkla 25-35 yaş grubunda görülmektedir. HIV bulaşının, % 47 oranında cinsel yolla olduğu ve bilinenin aksine homoseksüel ilişkiden çok heteroseksüel ilişki sonucu bulaştığı görülmüştür” diye konuştu.

4 FARKLI YOLLA BULAŞIYOR

Yrd. Doç. Dr. Ufuk Dizer HIV sağlıklı kişilere, korunmasız cinsel ilişki, damardan uyuşturucu madde kullanımı, organ/kan nakilleri ve anneden bebeğine olmak üzere dört yolla bulaşabildiği bilgisini verdi.

Yrd. Doç. Dr. Dizer şunları söyledi: “Dövme ve vücuda piercing yaptırma işlemlerinde kullanılan iğneler kontamine ise hastalığın bulaşı söz konusudur. Sağlık çalışanlarına kaza ile ortaya çıkan enjektör ucu batması ile % 0.2-0.5 oranında hastalık bulaşabilir. HIV ile yaşayan bir anne, virüsü bebeğine % 20-30 oranında bulaştırabilir, yapılan tedavilerle bu oran %1-2 civarına düşürüldüğü bildirilmiştir. Gene emzirme ile hastalığın % 15-25 anne sütü aracılığıyla bulaşabildiği görülmüştür. HIV infeksiyonu, HIV pozitif kişilerle aynı sosyal ortamları (iş yeri, okul v.b.) paylaşarak, dokunarak ve tokalaşarak; telefon, kitap, defter gibi araçlar ile duş-banyo, havuz ve tuvaletleri ortak kullanarak, böcek ve sivrisinek sokması ile bulaşmaz. Virüsün cinsel yolla bulaşını engellemenin en kolay yöntemi kondom kullanımıdır. 1990 yılından sonra artan kondom kullanımının, tahmini 117 milyon yeni HIV infeksiyonunu önlediğini düşünülmektedir. 2025 yılına kadar kondom kullanım oranları daha yüksek riskli cinsel eylemlerin %95'ini kapsayacak şekilde artması durumunda yeni HIV infeksiyonlarında %30’a varan azalma olacağı tahmin edilmektedir”

Özel Sağlık Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Ufuk Dizer “Bu kapsamda; HIV ile ilgili damgalamanın ve ayrımcılığın ortadan kaldırılması, HIV testi ve tedavi hizmetlerinde gizliliğin sağlanması, ihtiyaç duyan kişilere ulaşmak için HIV testi stratejilerinin yaygınlaştırması, diğer sağlık hizmetlerine entegrasyonu, HIV testi ve tedavisine erişimi engelleyen yasal prosedürlerin kaldırılması, gelişmekte olan ülkelerde viral yük izlemeye erişimin genişletilmesi ve yeni doğanlar bebekler için erken tanıya yönelik HIV testlerine erişimin sağlanmasını içeren küresel bir mutabakata HIV infeksiyonlarının azaltılmasında önemli bir yer tutmaktadır” dedi.