Vücudun görevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmesi için gün içinde tüketilen besinlerin önemi büyüktür. Bu besinler sayesinde vücudun ihtiyaç duyduğu enerji sağlanır. Besinlerden gelen enerjinin hücrelerde oluşması ve harcanması da "metabolizma” olarak adlandırılır.

Uz. Dyt. Merve Yüksek, besin içerikleri ve kalori değerleri hakkında bilgi verdi.

Her besinin kalori içeriği farklı
Paketli ürünlerin üzerinde, restoran veya iş yeri menülerinde, yemeklerin yanında, akıllı telefon ve saat uygulamalarında hemen hemen her yerde artık kalori değerleri sıkça karşımıza çıkmaktadır. Sindirim sisteminde sindirilip kanda emilebilen bütün besinler vücuda enerji sağlamaktadır. Fakat her besinin sağladığı enerji miktarının aynı olmadığı bilinmelidir.

1 gram karbonhidrat: 4 kalori

1 gram protein: 4 kalori

1 gram yağ: 9 kalori

Sadece kalori kısıtlaması ile zayıflanmamalı
Vücuda gereken enerjiyi sağlamak için kaloriye ihtiyaç duyulmaktadır. Gerekenin üzerinde enerji alımı şişmanlamaya sebep olurken, ihtiyacın altında kalınması ise zayıflatır. Bu enerji dengesi mutlaka gözetilmelidir. Her kalori aynı değildir ve bu nedenle tüketilen gıdalar çok önemsenmelidir. Teoride olduğu gibi sadece kalori kısıtlaması yapmakla gerçekten sağlıklı bir şekilde zayıflanmamaktadır. 200 kalori değerinde bir poğaça ile aynı kaloride yoğurt yemenin vücuda etkileri aynı olmamaktadır.

Her kalori ayrı değerlendirilmeli
Vücut tüketilen besinlere metabolik bir yanıt verir. Besinlerin termik etkisi adı verilen bu durumda yağ ve karbonhidrat alımından sonra enerji harcamasındaki artış % 6 civarında iken, proteinin oluşturduğu enerji artışı %30 civarındadır. Proteinler vücutta metabolize olurken daha fazla enerji harcatır.

Ceviz ve cips aynı kalori diye düşünmeyin
Teorik olarak bakıldığında tüm yağ çeşitleri aynı kaloridedir, yani gram başına 9 kaloridir. Ancak omega-3 içeren ceviz kalp dostu iken, aynı miktarda trans yağ içeren aynı kaloride cips gibi besinler hem sağlığı tehdit etmekte hem de şişmanlamaya sebep olmaktadır.

Karbonhidrat içeren besinler doğru seçilmeli
Karbonhidratlar da farklı çeşitlerdedir ve farklı hızlarda sindirilir. Basit şeker adı verilen glikoz ve nişasta hızlı şekilde sindirilir ve kilo aldırmaya sebep olabilir. Buna karşılık kompleks karbonhidrat içeren besinlerin içeriğinde bulunan çözülmeyen lifler bağırsak hareketlerini olumlu etkileyerek zayıflamaya katkıda bulunur.

Pırasa mı pizza mı
Zayıflamak veya kilo korumak isteyen bireyler için kalori sayarak beslenmek doğru bir yöntem değildir. Örneğin belli miktarlarda pırasa ve pizza eşit kalori değerinde olabilir, ancak besin değerleri ve vücuda etkileri bambaşkadır. 1 dilim pizza sizi yeteri kadar doyurmazken; pırasa hem çok daha küçük porsiyonlarla doygunluk sağlar, hem de pırasada bulunan lifler daha kolay zayıflamanıza yardımcı olur. Pizzanın içeriğindeki beyaz un, işlenmiş et ürünleri ve yağın olumsuz etkileri ile sağlıklı bir sebze yemeğinin etkisi kesinlikle bir değildir.

Sağlıklı kilo vermek için ne yapılmalı
Kalori sayımı bırakılmalıdır. Yenilen yemeğin sadece kaç kalori olduğu değil, aynı zamanda protein, yağ ve karbonhidrat içeriği de göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü sadece kalori sayarak zayıflamaya çalışırken yağ kitlesinden kayıp olmadığı da unutulmamalıdır.