Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından geliştirilen ve %80 oranında yerli üretime sahip olan “CHERI” isimli iki gezici keşif aracı (rover), 2029 yılında Çin iş birliğiyle Ay’ın güney kutbuna gönderilecek. Zorlu yüzey koşullarında görev yapacak bu araçlar, yapay zeka desteğiyle Ay yüzeyinin üç boyutlu haritasını çıkaracak. ODTÜ’nün uzay çalışmalarındaki bu önemli projesi, TEKNOFEST İstanbul’da tanıtıldı. “CHERI” adı verilen mikro keşif araçları, birbirleriyle etkileşimli şekilde çalışarak bilimsel veri toplayacak, analizler gerçekleştirecek ve otonom olarak rota belirleyip haritalandırma yapabilecek.

DÜNYADA BİR İLK: İKİ HABERLEŞEN ROVER AYNI ANDA AY’DA

ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Ahmet Yozgatlıgil, projenin detaylarını şu sözlerle anlattı: “Bu proje, dünyada bir ilk olacak. İlk kez iki rover, Ay’da birbiriyle haberleşerek görev yapacak. Ay’ın güney kutbunda, eksi 160 ile artı 80 derece arasında değişen zorlu koşullarda bilimsel veriler toplayacaklar. Yüzey haritalandırması yaparak önemli keşiflere zemin hazırlayacaklar.” Yozgatlıgil, proje kapsamında yaklaşık 50 öğretim üyesi ve öğrencinin görev aldığını belirtti. Araçların tasarımında tekerleklerinden sensörlerine kadar birçok bileşenin yerli üretim olduğunu ve %80’in üzerinde yerlilik oranı sağlandığını ifade etti.

UZAYDAN DÜNYAYA KATKI

Yozgatlıgil, uzay teknolojilerinin sadece uzay görevleriyle sınırlı olmadığını da vurguladı: “Bu keşif araçları, sadece Ay için değil, dünyada da zorlu coğrafyalarda kullanılabilecek. Afet bölgelerinde arama kurtarma çalışmaları veya savunma sanayinde değerlendirilmesi mümkün. Uzay teknolojileri her zaman dünyadaki yaşamı da destekler.”

TÜRKİYE AY'A İMZASINI ATACAK

2029’da Çin uzay ajansının fırlatacağı araçlarla birlikte, Türkiye Ay’ın yüzeyine ayak basacak sistemler geliştirmiş olacak. ODTÜ, bu projeyle Türkiye’nin Ay görevleri kapsamında önemli bir adım atmasına katkı sağlarken, üniversite olarak da bilimsel altyapısını güçlendirmeye devam ediyor.