İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ali Kutlu, KOAH tanısı alan hastaların yüzde 90’ının sigara içtiğini ancak otobanlara yakın yerleşimlerde egzoz gazları, soba veya ocaklarda kullanılan odun ve tezeğinde bu hastalığa neden olduğunu söyledi. 

Medical Park Ordu Hastanesi Alerji ve Göğüs Hastalıkları Kliniği’nden İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ali Kutlu, 40 yaş üstü insanların neredeyse yüzde 20’sinin KOAH’lı olmasına rağmen yaklaşık olarak sadece 10 hastadan birine KOAH tanısı konulduğunu belirterek, “Yani KOAH’lı olduğunu bilmeyen önemli bir grup insan var. Ülkemizde tahminen 3 ila 5 milyon arasında KOAH hastası var ve yılda 50 bin kişiyi bu hastalıktan kaybediyoruz” dedi. 

Düşük gelirli ülkelerde tehlike büyüyor 

KOAH’ta genetik yatkınlıktan ziyade çevresel etkenler ve sigara alışkanlığının da ön planda olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ali Kutlu şöyle konuştu: “KOAH tanısı alan hastaların yüzde 90’ında aktif olarak veya geçmişte sigara kullanım öyküsü mevcuttur. İç ve dış ortamlarda soluduğumuz zararlı duman, gaz ve küçük parçacıklar (Termik santraller, sanayi ve ısınma kaynaklı hava kirliliği, otobanlara yakın yerleşimlerde egzoz gazları, özellikle sigara içmeyen kadınlarda iç ortamlarda soba veya ocaklarda odun, tezek, ağaç kökleri gibi biyolojik yakıtların kullanılması, tozlu dumanlı işyerlerinde solunan kirli hava) diğer başlıca KOAH sebepleridir. Hastalık düşük-orta gelirli ülkelerde yaşayan insanlarda daha sık görülmektedir.” 

“40 yaşında başlar 60’ta oksijene bağlar” 

Kutlu, öyle devam etti: “Genel olarak sigara içen insanların yüzde 10-20’sinin KOAH’a yakalanmakla birlikte bu oran hayat boyunca sigaradan vazgeçemeyen insanlarda yaklaşık yüzde 50'dir. Hem sigara içip hem de hastalığa zemin hazırlayacak ortamda çalışan ve yaşayan insanlarda KOAH’ın ortaya çıkması neredeyse kaçınılmazdır. Akciğerlerimizin kapasitesi ergenlik çağına kadar artar ve yaşla birlikte azalmaya başlar. Bazı özel durumlar hariç akciğerler bize ölünceye kadar fazlasıyla yetecek kapasiteye sahiptir. Bazı insanlarda akciğerler yeterince gelişemez veya çok hızlı kapasite kaybı olur. Yani sigara içmese bile KOAH'a yakalanan küçük bir grup hasta vardır. Hastaların tanı ve takibinde solunum fonksiyon testi (SFT) çok önemlidir. KOAH genellikle 30’lu yaşlarda sigara öksürüğü kabul edilen tekrarlayan öksürük balgam çıkarma şikâyetleriyle başlar. 40’lı yaşların sonunda akciğer kapasitesinde düşme ve eforla nefes darlığı oluşur. Hastalar ilerleyen dönemlerde uzun mesafe yürüyemez ve hafif objeleri bile kaldıramaz. Bu durumda sigara içmeye devam eden hastalar 60’lı yaşların sonunda oksijene bağımlı hale gelirler ve tek başlarına günlük aktivasyonlarını gerçekleştiremezler. Hastalığı tam anlamıyla ortadan kaldırabilecek bir tedavi yoktur.” 

“Kadınlar, erkeklerden daha çok risk altında” 

Son zamanlarda KOAH görülme sıklığının kadınlarda erkeklere göre daha hızlı arttığı, bazı ülkelerde KOAH ilişkili ölümlerin erkeklerden daha fazla görüldüğü bildirilmektedir. Hastalığın doğal gelişimini, bir diğer ifade ile ilerlemesini durdurduğu kanıtlanan tek girişim, sigaranın bırakılması olduğunu belirten Prof. Dr. Ali Kutlu, “Sigaranın bırakılması, KOAH’ın en güçlü ilacıdır. 40 yaş üzerinde olup sigara içiyorsanız ve tekrarlayan öksürük, balgam çıkarma ve efor sırasında nefes darlığı yakınmalarınız varsa erken teşhis için mutlaka göğüs hastalıkları uzmanına gitmelisiniz. Solunum fonksiyon testi yaptırmalı, tanı alınması durumunda rahatlatıcı ilaçlar kullanmalısınız” diye konuştu.