Son zamanlarda sofralarımıza gelen meyve ve sebzelerin görünüşü güzel olsa da, görünmeyen bir tehlikenin farkına varmak zorundayız: Pestisit kalıntıları.

Greenpeace Türkiye ekibi tarafından İstanbul’da zincir marketlerden ve semt pazarlarından alınan 14 farklı sebze ve meyve türüne ait 155 örnek, uluslararası akredite bir laboratuvarda incelendi.

Gıda mühendisi Dr. Bülent Şık’ın hazırladığı “Pestisitler ve Çocuklar - Çoklu Kalıntı, PFAS ve Gelişimsel Toksisite” başlıklı rapora göre sonuçlar endişe verici düzeyde.

İncelenen 155 örneğin %33’ü, Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği’ne uygun bulunmadı.

50 üründe ruhsatsız pestisit kullanımı tespit edildi.

En fazla sorun yaşanan ürünler arasında salamura yaprak (%80), yeşil sivri biber (%70) ve ıspanak (%67) yer aldı.

Ayrıca, ürünlerin %61’inde birden fazla pestisit kalıntısı bulunurken, %31,6’sında hormonal sistemi bozucu, nörolojik gelişimi etkileyebilecek veya kanserojen etkiler yaratabilecek kalıntılar tespit edildi.

Özellikle çocuk sağlığı açısından büyük risk oluşturan PFAS (perfluorlu maddeler) içeren pestisitlere de 155 örneğin %43’ünde rastlandı.

Bir akrabamız yakın zamanda Türkiye’nin en büyük market zincirlerinden birinden aldığı kırmızı elmayı yedikten sonra ciddi şekilde zehirlenme belirtileri yaşadı. Ben de bir tıp doktoru olarak sizleri halk arasında “tarım ilacı” olarak bilinen ve tarımda zararlıları yok etmek için kullanılan kimyasal maddelerin genel adı olan “pestisid”lerden korunma konusunda okurlarımı bilgilendirme gereği duydum. Zira mevsim geçişlerinde ürünlerin doğal hasat zamanına ulaşmadan toplanıp yoğun pestisitlerle korunmaya çalışılması, artık görünmeyen ama hissedilen bir tehlike haline gelmiş durumda.

İşte bu yüzden, hem kendi sağlığımızı hem de ailemizin sağlığını korumak için bazı önlemleri ciddiyetle hayatımıza dahil etmek zorundayız.

PEKİ BİZ NE YAPABİLİRİZ?

Evde Alabileceğimiz Önlemler:

• Sadece musluk suyu ile yıkamak yetersizdir.

Sebze ve meyveleri %5 elma sirkesi veya karbonat eklenmiş suda 15–20 dakika bekletmeli ve ardından bol suyla durulamalıyız.

• Kabuklu meyve ve sebzeleri mümkünse soyarak tüketmeliyiz.

• Sebzeleri doğradıktan sonra yeniden yıkamak, iç kısma bulaşan kimyasalları azaltabilir.

• Ilık su kullanarak yıkamalıyız; çok sıcak su pestisiti sökmez.

• Islak sebze ve meyveleri iyi kurulayarak saklamalıyız.

Alışveriş Yaparken Dikkat Etmemiz Gerekenler:

• Mevsiminde yetişmiş ürünler tercih etmeliyiz.

• Aşırı parlak, kusursuz görünümlü ürünlerden kaçınmalıyız.

• Küçük üreticilerden ve üretim süreci hakkında bilgi alabildiğimiz pazarlardan alışveriş yapmalıyız.

• Gerçek organik sertifikalı ürünlere öncelik vermeliyiz.

• Satıcılara ürünlerin ilaçlama bilgilerini sormaktan çekinmemeliyiz.

Evde Hazırlayabileceğimiz Pestisit Temizleyici Sprey Tarifi:

• 2 su bardağı su

• 2 yemek kaşığı doğal elma sirkesi

• 1 yemek kaşığı karbonat

• 1 yemek kaşığı limon suyu

Bu karışımı bir sprey şişesine koyup meyve ve sebzelerin üzerine sıkarak 5-10 dakika bekletiyor, ardından bol suyla duruluyoruz.

Özellikle yapraklı sebzelerde (ıspanak, marul gibi) bir kap içinde bekletmek daha etkili olur.

Pestisit Kalıntısı En Düşük Olan Ürünler:

• Avokado

• Ananas

• Kivi

• Mısır

• Brokoli

• Patates

• Mantar

• Yaban mersini

Pestisit Kalıntısı En Yüksek Olan Ürünler:

• Ispanak

• Yeşil biber

• Üzüm

• Çilek

• Elma

Her geçen gün soframıza ulaşan ürünlerde görünmez tehlikeler artıyor.

Ancak tamamen çaresiz değiliz. Doğru alışveriş yapmak, doğru temizlik yöntemlerini uygulamak ve tüketimde çeşitliliğe önem vermek elimizde. Kendi sağlığımızı ve çocuklarımızın geleceğini korumak için artık daha bilinçli hareket etmenin zamanı geldi. Zehirsiz sofralar mümkün. Biraz dikkat, biraz özen ve doğru bilgiyle bunu başarabiliriz.