“Konuşmanın “İLKE” leri

Adem ve Havva’ dan beri insanoğlu birbiri ile anlaşmanın bir yolunu bularak karşısındakine meramını anlatmıştır. Henüz kelimler ve dil yokken beden hareketleri ve çıkardıkları seslerle anlaşmayı başarabilen Atalarımız, bugün bizlerin dil ve iletişim konusunda birbirleri ile adeta yarışan takla atma çabalarımızı görse bizimle gurur duyarlar mıydı acaba?

İletişimde “Dinlemenin” her zaman çok daha önemli olduğunu düşünen bir iletişimci olarak üzerinde durmak istediğim konu tam da bu aslında. “Çok konuşan, boş konuşan, konuyu dağıtan ve dolayısıyla kimsenin dinlemek istemediği insanlar”.

Konuşmanın, dolayısıyla iletişimin nihai hedefi şüphesiz ki bir ‘anlam üretmek’. Bu konu, Eski Yunan’ dan beri çeşitli şekillerde tartışılan, üzerinde çeşitli kuramların üretildiği çok geniş bir alan. 1960’ ların sonlarına doğru ortaya çıkan Edimbilim (pragmatizm) önemli katkılar sağlayan H.Paul Grice’ in teoremine burada özellikle değinmek istiyorum ki; “çok konuşan, boş konuşan konuyu dağıtan, çevresindekileri bu yüzden kendinden uzaklaştıran kişiler” e bir katkımız olsun.

H. Paul Grice; “anlatmak” edimini ve “konuşur-dinleyici ilişkisi” ni açıklamaya yönelik teorisinde konuşmacının uyması gereken ilkeleri belirlemiştir. Bu ilkelerin amacı, konuşmacının konuşmasını dinleyicinin anlayacağı biçimde şekillendirmesine katkı sağlamaktır. Bu ilkler nicelik, nitelik, bağlantı ve tarz diye adlandırılmaktadır.

Burada özellikle belirtelim; Konunun bu kadar akademik olduğuna bakmayın. İlkeleri okurken karşınızda çok konuşan biri olduğunda hissettiklerinizi anımsayacaksınız