Tahir Yavuz
İNEKLERDE YAZ KANAMASI
Sığırların derilerinde kanamalı noktacıklar veya kanamalı kabarcıklar ile ortaya çıkan, sineklerin hayvandan hayvana bulaştırdığı paraziter bir hastalıktır. Hastalığın etkeni Parafilaria bovicola adı verilen bir yuvarlak kurt (nematod)tur. Etkeni dolayısıyla hastalık Parafilariosis olarak bilinir.
Parazitin erişkin formu deri altı bağ dokusuna yerleşmiş halde bulunur. Deri altı bağ dokusunda leblebi büyüklüğünde küçük şişkinlikler (nodül) oluşur ve dışarıya sarı su ve kan sızar.
Kan ve vücut sıvılarında yer alan yumurtalar sinekler (Diptera, musca, musca autumnalis, yüz sineği) tarafından taşınırlar.
Parazit deri altında, çeşitli safhalarda 5-7 ay göç eder. Boyun, omuz, cidago ve ense bölgesinde, bazen de ayak ve bacaklarda kanamalı noktalar görülür. Bu kanamalı noktaların bazılarında ise apse, ülser, nekroz gibi komplikasyonlar şekillenebilir. Eğer parazit istilası aşırı boyutlardaysa ağırlık kaybı ve süt azalmasına yol açabilir.
Kanayan bölgelerden bazen peynirimsi kıvamda akıntı sızabilir. Ya da kanama nodül ve nokta halinde değil, çizgi halinde olabilir.
Hastalık literatürde verminöz kanama, verminöz hemorajik dermatitis olarak da geçer.
Hastalığın asıl önemi mezbahalarda sığır karkaslarından deri altı bağdokusu sebebiyle yapılan atıklardır (Trim). Eğer karkas kontrolü sırasında aşırı miktarda parazit istilası gözlenirse imhaya kadar giden kayıplar söz konusu olabilir.
Diğer bir sorun dericilik sanayii ile ilgilidir. Çünkü kanamalı noktalar deri hasarına yol açar.
Hastalığın tedavisi mümkündür. Makrosiklik lakton grubundan dış parazit ilaçları (İvermektin ya da moxidektin etken maddeli ilaçlar) enjeksiyon şeklinde kullanılır.
Levamisole etken maddeli ilaçlar %2,5’luk olarak hazırlanıp kanamalı noktaların üzerine sürülmek suretiyle topikal tedavi yapılabilir.
Ülkemizde Malatya Bölgesinde, Arapgir, Hekimhan, Kale, Yeşilyurt ilçelerinde bu konuda Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesince yapılmış geniş bir çalışma mevcuttur (Özer, Sevgili, Şaki).
Ayrıca vakalara mezbahalarda da rastlanıldığı bildirilmiştir.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.